Toen ik het gezin van Bernardus Hendrikus Aalders (1899) en Hendrina (Bernadina) Wilhelmina Gregoor (1898) tegenkwam in de archieven, werden op de gezinskaart maar liefst 6 keer de sterfdatums 30 en 31 maart 1945 genoteerd. 

Bij nader onderzoek bleek, dat in dit gezin de moeder en 5 van haar kinderen werden gedood bij een granaat inslag in hun woning. Wat een verschrikkelijk drama moet zich daar hebben afgespeeld!

Via Vincent Erinkveld van 'Oudheidkundige Vereniging Gemeente Gendringen' kreeg ik aanvullende informatie over dit verschrikkelijke drama!

Toevallig werd jl. februari in het Historisch tijdschrift 'Ganzeveer' (een uitgaven van OVGG,) uitgebreid aandacht besteed aan deze ramp. Deze vereninging heeft contact gezocht met Herman en Frans Aalders de nog in leven zijnde getuigen van deze ramp, zodat zij eindelijk na 73 jaar hun hart konden luchten.

Zie hieronder, het resultaat geschreven door Maarten Koudijs met medewerking van Vincent Erinkveld.

Drama in Ulft op Goede Vrijdag 1945.

Negen* en één

Bernardus Hendrikus Aalders (geboren 1899 te Ulft) fabrieksarbeider bij de DRU en zijn vrouw Hendrina (Bernadina)  Wilhelmina Gregoor (Geboren 1898 te Ulft) Bernardus en Bernardina trouwen op 26 augustus 1924 te Ulft. Het huwelijk word gezegend met maar liefs negen* jongens en als laatste een meisje (Ida). Ondanks de oorlogsjaren had het grote gezin een gemoedelijk bestaan Jan, Bertus en Gerrit en vader werkte op de DRU en moeder werkte thuis. De jongste kinderen waren op de katholieke noodschool St. Antonius waar meester Metternich en meester Piet Vonk bekende leraren waren.

Bevrijd

Megchelen is het eerste Nederlandse dorp boven de grote rivieren dat bevrijd wordt. Daarna veroveren de Britten snel dorp na dorp. De enige Duitse tegenstand van betekenis komt bij Aalten waar een dag lang hard wordt gevochten.
82 Nederlandse burgers komen daarbij om het leven.
Op 30 maart beginnen de Canadezen met hun opmars naar het westen en het noorden. Vanuit Emmerich en Gendringen trekken ze naar de IJssel. Oprukkende legers nemen Duitse stellingen onder vuur en worden vanuit de lucht ondersteund door (Jabo's) jagers. In de Gemeente Gendringen werd 3 dagen strijd geleverd, wat aan zeker 24 Canadezen en 22 Engelsen het leven kosten.
In de maand maart zijn er veel slachtoffers te betreuren in Gendringen en Ulft door granaat inslagen en aanvallen met raketbommen. Het luchtruim word beheerst door Spitfire en Hawker Tempest jagers en Typhoons jagers, Hawker Hurricane's,
P-51 Mustangs, en Mosquito jachtvliegtuigen. Van uit het bevrijde zuiden o.a vliegveld Gilze-Rijen opereerde de jachtvliegers in de bezette gebieden en schoten op alles wat maar verdacht leek.60 ponds raketten worden onder de vleugels van een Hawker Typhoon bevestigd.
In de avond van 30 maart 1945 is het 8 ste verkennings-regiment (14 Canadese Hussars) 8 Recce Ulft al heel dicht genaderd.

Op 30 maart 1945 staan Gendringen, Ulft, Silvolde, Etten, Netterden en Voorst aan de vooravond van de bevrijding

De enige Duitse tegenstand van betekenis komt bij Aalten waar een dag lang hard wordt gevochten.
82 Nederlandse burgers komen daarbij om het leven.

60 ponds raketten worden onder de vleugels van een Hawker Typhoon bevestigd. In de avond van 30 maart 1945 is het
8ste verkennings-regiment (14 Canadese Hussars) 8 Recce Ulft al heel dicht genaderd.


PAGINA 2

Naar de kelder!!!

Goede Vrijdag 30 maart 1945.
Vader en Moeder Aalders zijn met hun kinderen gezamenlijk in de keuken bezig aan hun warme maaltijd. Rond 17.00 uur een explosie buiten! Iemand schreeuwde: '' NAAR DE KELDER ''

Moeder met dochtertje Ida in haar armen en vader die achteraan liep, renden met de kinderen Jan, Gerrit, Bertus, Bennie, Joep, Wim, Herman, Hennie en Frans naar de kelder. Een opstopping voor de kelder …
Gerrit, Bertus,Joep, Frans en Herman kunnen de kelder bereiken. Op dat moment een explosie heel dichtbij …. met donderend geraas knalden de scherven en luchtdruk door de gang van het huis. Toen was het stil … vader ligt in de keuken, moeder ligt met dochter Ida in haar armen op de trap, de jongens Jan, Bennie, Wim en Hennie hebben de kelder niet kunnen bereiken. Zes doden!
Door granaatscherven getroffen werden allen in eigen woning, op den avond van Goede Vrijdag den 30 maart 1945, het slachtoffer van den wrede oorlog, zo lezen we op het bidprentje. Een drama voor de Familie Aalders en een trauma voor de kinderen die de kelder wel hebben kunnen bereiken.

Hulp

Duitse soldaten en omstanders komen te hulp en al gauw is de pastoor ook aanwezig. Moeder Hendrina (Bernardina) en haar kinderen hebben nog net op tijd de H. sacramenten der stervende mogen ontvangen. De gewonden werden op een ladder naar de timmerwerkplaats van buurman Gerritsen gedragen. Moeder Bernardina werd onmiddellijk met een bakfiets naar een nood- lazaret te Zeddam vervoerd waar ze werd verbonden.
Dat moet het Gerardus Majella Gesticht zijn geweest want daar was inderdaad een Duits nood lazaret was ingericht (veldhospitaal).

Gelijk dezelfde avond word moeder Hendrina (Bernardina) van het nood lazaret te Zeddam naar het '' kasteel Ulenpas '' te Hoog–Keppel gebracht dat tijdelijk als lazaret (Duits nood hospitaal) was ingericht. Hier is zij gestorven, en op 3 april werd zij als
''onbekende'' op de algemene begraafplaats te Hoog-Keppel begraven.


PAGINA 3

En de Kinderen?

Hennie geboren 3 november 1939 werd bij deze tragedie op slag gedood en op 2 april begraven op de RK Begraafplaats
St. Antoniusparochie Ulft. 
Jan, Bennie, Wim en Ida werden met een Duitse auto naar
het R.K. St. Jozef Ziekenhuis te Doetinchem gebracht. Door de bomberamenten op Doetinchemin maart 1945 had dit ziekenhuis een noodhospitaal ingericht in kasteel (huis Baak) te Baak. In de Gelderse gemeente Steenderen, nu Bronckhorst. Het is goed mogelijk dat de kinderen hierheen zijn gebracht. 
Het mocht helaas niet meer baten, op zaterdag, één dag na Moeder Hennie, zijn de andere vier kinderen gestorven. Op donderdag 5 april werden ze overgebracht naar Ulft en begraven op de RK Begraafplaats St Antoniusparochie Ulft.

Lange tijd was niet bekend wat er met moeder Hendrina (Bernardina) was gebeurt. Pas na enkele weken kwam men erachter dat zij in Hoog-Keppel was begraven. In overleg met het gemeente bestuur in Hoog-Keppel werd haar lichaam opgegraven en overgebracht naar Ulft waar ze op 2 mei 1945 werd begraven naast haar 5 kinderen.

 

Wat was er gebeurd ?

Een Duitse mitrailleurs opstelling die was geplaatst op het dak van de DRU ( modelzolders ) werd onder vuur genomen door een geallieerde jachtvlieger.
De jachtvlieger mist doel en de raketbom slaat in bij de voordeur van de Familie Aalders.
Het kan een Shrapnel granaat geweest zijn ( splinterbom ) maar er waren meerdere explosies te horen … dus kunnen het ook 8 x 75 mm RP-3 raketten ongeleid geweest zijn. In de volksmond raketbommen genoemd, deze waren afkomstig van de Hawker Typhoon jager.

Een tweede optie is dat er een Duitse vrachtwagen onder vuur werd genomen door een Jabo ( jachtvlieger) die net op dat moment het huis van de Fam. Aalders passeerde.

In het boek 'Er op of er onder' met gegevens en van W.P. Nederkoorn en G.J.B. Stork staat dat het een aanval van raketbommen was. 

Het graf van moeder Bernardina en haar kinderen Johannes (Jan,)  Bernardus (Bennie) en Wilhelmus (Wim) op de RK Begraafplaats St Antoniusparochie te Ulft.


PAGINA 4

Herman en Frans

Herman en Frans waren 8 en 7 jaar oud toen het gebeurde. Nu zijn ze 80 en 79 jaar en de enige die nog kunnengetuigen van het vreselijke ongeluk. Maarten Koudijs en Vincent Erinkveld nodigden hen begin oktober 2017 uit voor een interview over deze gebeurtenissen in de vergaderruimte van de OVGG bij de DRU. Herman en Frans hebben nooit slachtofferhulp gehad zoals ze dat nu zouden hebben gekregen. Ook zijn ze nooit erkend als oorlogsslachtoffer zoals dat tegenwoordig het geval zou zijn geweest. Dat ze nu hun verhaal vertellen, is tevens een soort rouwverwerking. 

Frans verteld: Na 30 maart 1945 was dat allemaal weg, voor Vader (47 jaar) had geen geen vrouw, wij kinderen hadden geen moeder meer.
De helft van de kinderen waren we verloren, ook het kleine (eindelijk tussen al die jongens) meisje Ietje.

Vader en 5 kinderen waren nog over, de oudste twee Gerrit en Bertus van 18 en 16 jaar, Joep van 13 en wij, de kleintjes van 8 en 7 jaar. 
Hoe die eerste dagen verlopen zijn, weet ik niet meer, het moet een chaos geweest zijn, in mijn herinnering is mijn vader in 1 dag grijs geworden. Ik weet nog dat ik dacht: 'Is dat wel mijn Vader?'
Van een begrafenis herinner ik mij niks, ik geloof niet, dat we daar bij waren. Kregen wij hulp ? Ja ….. ongeveer twee weken. We werden ondergebracht bij een zuster van mijn moeder, en haar man Herman te Pas, die hadden zelf al veel kinderen, dus dit werkte niet.
Toen we weer terug waren op de Keijenborg had Vader een vrouw geregeld om ons te helpen. Haar hulp bestond uit een rietstokje, waarmee ze ons op handen, rug enz... , sloeg. Toen Vader dat merkte, heeft hij haar direct naar huis gestuurd. De volgende 'hulp' nam het eten van ons mee naar haar huis, om haar eigen gezin te voeden!
Dan kwam Vader om 5 uur thuis, vroeg: 'Hebben jullie gegeten'? 'Nee, ze heeft alles meegenomen!' Zij werd ook naar huis gestuurd.
Toen was het: als Vader 's morgens naar zijn werk ging, deed hij de deur op slot, wij waren op de straat aangewezen en om 17.00 uur zaten we op de stoep te wachten tot Vader in de verte aankwam en we met hem naar binnen konden. De volgende oplossing was dat Gert, mijn broer, 17 jaar jong, als fabrieksarbeider werkzaam, thuis moest blijven, om voor ons te zorgen. Dat was een goede tijd! 

^ Herman en Frans Aalders waren door 'Oudheidkundige Vereniging Gemeente Gendringen' uitgenodigd. Na 73 jaar konden ze eindelijk hun verhaal doen.

De kinderen van Bernardus en Bernardina Aalders.

 

Op 30 maart beginnen de Canadezen met hun opmars naar het westen en het noorden. Vanuit Emmerich en Gendringen trekken ze naar de IJssel. Oprukkende legers nemen Duitse stellingen onder vuur en worden vanuit de lucht ondersteund door (Jabo's) jagers. In de Gemeente Gendringen werd 3 dagen strijd geleverd, wat aan zeker 24 Canadezen en 22 Engelsen het leven kosten. In de maand maart zijn er veel slachtoffers te betreuren in Gendringen en Ulft door granaat inslagen en aanvallen met raketbommen. 

 

Op de foto boven ziet u in vogelvlucht rechts de DRU gebouwen staan en links-boven het huis van de familie Aalders.

 

Het luchtruim word beheerst door Spitfire en Hawker Tempest jagers en Typhoons jagers, Hawker Hurricane's,
P-51 Mustangs, en Mosquito jachtvliegtuigen. Vanuit het bevrijde zuiden o.a vliegveld Gilze-Rijen opereerde de jachtvliegers in de bezette gebieden en schoten op alles wat maar verdacht leek.
Op 30 april 1945 stonden Gendringen, Ulft, Silvolde, Etten, Netterden en Voorst aan de vooravond van de bevrijding.



Het St. Gerardus-Majella Gesticht in Zeddam.
In de laatste nacht van de oorlog , de nacht van 31 maart op 1 april 1945, werd dit gebouw door de Duitsers in brand gestoken en vrijwel volkomen vernield.

Kasteel 'Ulenpas' te Hoog-Keppel waar moeder Bernardina 
i
s overleden.


Links het huis tegenover de DRU aan de Frank Daamenstraat
(Keijenborg) van de Familie Aalders waar zich het drama voltrok. 

 

Moeder en haar vijf kinderen die omkwamen.

Ter vrome Gedachtnis aan Hendrina (Bernardina) Wilhelmina Gregoor, echtgenote van Bernardus Aalders, geboren te Ulft den 13 december 1898, 47 jaar, en aan vijf van harer kinderen: 

Johannes Josephus geboren den 22 Augustus 1925, 19 jaar, 

Bernardus Wilhelmus geboren den 19 November1931, 13 jaar, Wilhelmus Josephus Theodorus geboren den 24 September 1935, 9 jaar, Hendricus Bernardus Martinus geboren den 3 November 1939, 5 jaar, en Ida Maria Gerharda Helena geboren den 19 November 1941, 3 jaar,

die allen met haar in Vrede zijn gestorven en werden begraven op het R.K. Kerkhof der St. Ant. Parochie te Ulft. De kleinen zijn thans de speelgenooten der Engelen in den Hemel(..),
zo staat op het bidprentje.

Hennie stierf dezelfde dag, vrijdag 30 maart, Jan, Bennie, Wim en Ida een dag later, zaterdag de 31ste. Er volgden twee begrafenissen, Hennie op maandag 2 april, Jan , Bennie, Wim en Ida op donderdag 5 april. Moeder een maand later.

Vader en de andere 5 kinderen, Gerrit (*1927), Bertus (*1929), Joep (*1934) Herman (81937) en Frans (*1938), overleefden het dramatische ongeluk.  

Schuin tegenover het Familie graf van moeder
Bernardina rusten Henricus (Hennie) en dochtertje Ida.

 


Benefiet

Er werd een  benefitvoetbalwedstrijd voor de oorlogsslachtoffers georganiseerd, maar vader wist nergens van. Hij komt 's morgens in de fabriek: 'Nou Berend heeft het nog wat opgeleverd voor jullie?' Later bleek dat de winkeliers dat geld voor hun gesprongen winkelruiten gebruikt hadden en mijn Vader kon barsten. Dat heeft hem en ons heel veel pijn gedaan, als een trap achteraf, we hadden het geld broodnodig. Het deed Vader pijn dat zijn kinderen op straat moesten leven als loslopend vee, niemand die de kinderen wilde hebben. Vader, die als een oude, grijze man dood moe naar huis kwam, om tenminste enigszins voor ons te zorgen. Het was een totaal goede, menslievende man, het moet voor hem heel zwaar geweest zijn om zijn gezin in de steek te moeten laten, dag in dag uit, omdat het geld dat hij verdiende bij de DRU, bitter nodig was!
Ik zelf bijvoorbeeld was zo mager, dat ze me naar een boer gestuurd hebben, om te werken en te eten, dat zou goed voor mij zijn. Maar ik werd zo slecht behandeld, dat het voor iedereen duidelijk was: terug naar huis!

Inmiddels had vader een Duitse vrouw gevonden, Bernardina Johanna Idtemaas die wel met hem wilde trouwen. Ze was zelf weduwe met vier kinderen, en 46 jaar oud.

Ze trouwde in alle armoede op 23 september 1947. Daarna werd het voor ons rustig, dat wil zeggen het rouwproces kon beginnen en het overlevingsproces was voorbij. Zij was een goede (stief)moeder voor ons.

Vader Berend overleed in 1969 en onze tweede moeder Bernardina Johanna Istemaas in 1982

 

            Vader Bernardus Aalders (Berend)

                Geboren in 1899 overleden in 1969.

 

Hoe ging het verder?

Gert (*1927) was 17 toen het ongeluk gebeurde. In zijn diensttijd zat hij in Indonesie, met goede en slechte herinneringen. Daarna werkte hij in de lakkerij van de DRU. Hij was een harde werker. In 1952 trouwde hij met Hannie Gerritsen, een dochter van zijn tweede moeder en zij kregen drie kinderen, van wie er twee helaas veel te vroeg zijn gestorven. Dochter Ietje trouwde later met de Poolse arbeider Slebioda; ze is eind 2017 overleden. Met de broers heeft Gert het familiegraf onderhouden, hij is 79 jaar geworden. Het bombardement op zijn ouderhuis heeft een grote impact op zijn leven gehad. 

Bertus (*1929) was toen 15 toen het gebeurde. Hij werkte bij de DRU. In 1956 trouwde hij met Trautje Gerritsen ook een dochter van zijn tweede moeder. Ze kregen 4 kinderen en waren 53 jaar gelukkig getrouwd. Hij was een goed en een gezellige man, vader en opa. Na een lange ziekte is hij op 79 jarige leeftijd in 2009 overleden. Hij was tot op het laatst geëmotioneerd over het verlies van moeder, broers en zusje. 

Joep (*1934) was toen 11. Hij was een onrustig type, studeerde voor priester, maar stopte de studie en ging in de binnenvaart werken, daarna bij Becking & Bongers, daarna verhuisde hij naar Klazienaveen waar hij als handvormer werkte. Hij trouwde met Annie Bergervoort en ze kregen 2 kinderen. Als vader was hij erg zorgzaam en sociaal aktief. Hij is jong gestorven. 

Herman (*1937) was zoals gezegd 8 jaar. Hij had, eigenlijk zoals alle broers, veel problemen in de schooltijd, onder meester Metternich. Na de militaire dienst werkte hij bij Pelgrim en de DRU maar was veel ziek, nerveus en depressief, omdat hij de oorlogstijd niet kon verwerken. Hij trouwde met Roos, die al een dochter had en tot dit moment hebben ze een gelukkig leven.

Frans (*1938) was zoals gezegd 7 jaar. Hij had als klein kind veel problemen met de leraren op school. Hij leefde meer op straat en was, net zoals zijn broers weinig thuis. Hij werkte bij boer Stapelbroek, volgde de ambachtschool en werkte daarna in de gieterij bij Becking & Bongers, wilde eigenlijk in het vreemdelingenlegioen. Op zijn 21ste trouwde hij (in 1959) met Elsbeth en woonde vanaf die tijd in Duitsland.
Ze kregen 3 kinderen, die allen nog in leven zijn. Hij heeft altijd hard gewerkt en maakte veel overuren. Heeft zijn leven lang problemen gehad met de herinneringen aan de gruwelijke dood van zijn moeder, broers en zusje. Zo kon hij bijvoorbeeld geen oorlogsfilms of geweld zien of horen. Zijn vrouw kreeg kanker en hij heeft haar de vier laatste jaren van haar leven zelf verzorgd. In april 2010 trouwde hij voor de tweede keer, nu met Hilde en ze zijn heel gelukkig samen. De twee andere kinderen van Bernardina Istemas zijn Heinz, hij is weduwnaar en Mia, zij is Weduwe.

 

Met dank aan Frans en Hilde Aalders, Herman Aalders, Vincent Erinkveld, Hennie Berendsen en J. Gerritsen.

 NOG ENKELE AANVULLINGEN.

BOVEN: Het Bidprentje van Bertus Aalders. Hij was 15 jaar toen hij het vreselijke oorlogsdrama mee moest maken.
Tot het laatst was hij zwaar geëmotioneerd. Hij werd in 1929 geboren en overleed  in 2009 op 79 jarige leeftijd.

 

 

Herman en Frans Aalders tijdens het interview bij OVGG.

BIDPRENTJE

Bidprentje Ter vrome Gedachtenis aan hen die zijn omgekomen. >

 

 

 

 

 

 

< Mededeling van de Sint Antonius-Parochie welke parochianen van Allerzielendag 1944 tot Allerzielendag 1945 overleden zijn.

Hierop staan Moeder Bernardina en 3 van de 5 kinderen die omkwamen vermeld.
Het is niet duidelijk, waarom de 2 anderen kinderen Henrikus en dochtertje Ida hier niet op staan vermeld. 

OVERLIJDENSAANGIFTEN 

Het aangeven op 4 april 1945 door buurman Gerardus Gerritsen (aannemer) dat op 31 maart 1945 is overleden, om zeventien uur,
Hendrikus Bernardus Martinus Aalders, vijf jaar oud. Omgekomen door oorlogsgeweld.

 

GEMEENTE DOETINCHEM

AFBEELING HIERBOVEN EN HIERONDER:
Hendrikus Johannes Cornelis, Geestelijke 23 jaar wonende in Roosendaal, verscheen voor de ambtenaar van de Burgelijke stand te Doetinchem, om te verklaren, dat Wilhelmus Josephus Theodorus Aalders negen jaar oud en Bernardus Wilhelmus Aalders elf jaar oud, op 31 maart om 11 uur overleden zijn. (Deze aktes zijn pas op 4 september opgemaakt, dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit, dat de binnenstad en het gemeentehuis in Doetinchem in puin lagen.)

HEEL UNIEK!
I
n dit gezin werden maar liefst 10 jongens achter elkaar geboren! 

BOVEN: Nogmaals de afbeelding uit het geboorteregister van de gemeente Gendringen met daarop de noteringen van de geboortes van de 10 op-een-volgende zonen bij de familie Aalders tussen 1925 en 1939. Dochtertje Ida Maria als laatst geboren in 1941 het 11de kind kon niet meer op deze lijst.

Waarschijnlijk is Johannes Arnoldus (het zesde zoontje) vrij jong overleden of dood geboren!  

Pagina 6: (klik) BONNEN 1943

© 2018 STAMBOOM-AALDERS-ULFT.

Maak jouw eigen website met JouwWeb